CO TO JEST BORELIOZA I JAK Z NIĄ WALCZYĆ?
Krętkowica kleszczowa, zwana też boreliozą lub chorobą z Lyme, jest przewlekłą infekcją bakteryjną, w przebiegu której zaatakowanych może zostać wiele narządów wewnętrznych, a także skóra. Jest to choroba odzwierzęca, wywołana przez krętka z rodziny Spirochetacea. Wyróżnia się cztery subtypy krętków: Borrelia burgdoferi, Borrelia afzeli, Borrelia garini i Borrelia japonica.
Do infekcji dochodzi w wyniku ukąszenia przez kleszcza z rodzaju Ixodes. Kleszcze żerują na ponad 300 gatunkach ssaków, ptaków i gadów. Wiele z tych zwierząt jest rezerwuarem Borrelia burgdoferi. Są to przede wszystkim drobne gryzonie z rodziny nornikowatych i myszowatych, pewną rolę mogą pełnić również inne zwierzęta wolno żyjące: jelenie, sarny, wilki itp.
Borelioza z Lyme jako jednostka chorobowa została wyodrębniona stosunkowo niedawno, bo opisano ją dopiero w latach 70. XX wieku, natomiast jej objawy kliniczne jako oddzielne schorzenie zostały opisane już w XIX wieku; opisano wtedy skórne rozsiane wykwity rumieniowe prowadzące do zaniku skóry, w 1922 roku po raz pierwszy przedstawiono pacjenta, u którego w wyniku ukąszenia przez kleszcza wystąpił rumień na skórze, a następnie zapalenie korzonków nerwowych i zespół oponowy.
W latach 40. XX wieku opisano zespół neurologiczny złożony z bólu korzonkowego, przewlekłego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i zapalenia nerwów czaszkowych lub obwodowych. W 1946 roku po raz pierwszy zastosowano w leczeniu penicylinę. W Polsce zachorowania na boreliozę z Lyme zaczęto rozpoznawać dopiero pod koniec lat 80. XX wieku. Najważniejsze jest wczesne rozpoznanie choroby i właściwe leczenie; w pierwszej fazie, zaraz po tym, jak na ciele pojawi się rumień choroba jest bardzo łatwa do wyleczenia, jeśli jednak dojdzie do późnych powikłań, leczenie staje się utrudnione.
Szczepionka przeciwko boreliozie niestety, nie istnieje, można się tylko zaszczepić przeciwko odkleszczowemu zapaleniu mózgu. Zachorowania rejestruje się najczęściej od maja do października, a najwięcej między majem a sierpniem. Ulubione siedliska kleszczy to pogranicze lasów iglastych i liściastych, łąki.
SPRAWDŹ JAKIE ANTYBIOTYKI MOŻNA STOSOWAĆ W LECZENIU BORELIOZY?
Cykl rozwojowy kleszcza rozpoczyna się od kopulacji na żywicielu lub też w środowisku, gdzie samica po pobraniu krwi składa jaja na roślinach. Z nich wykluwają się sześcionożne larwy atakujące drobne ssaki lub gady. Larwy po pobraniu krwi (po 3-6 dniach) odpadają od żywiciela i przekształcają się w ośmionożne nimfy. Te atakują kolejnego żywiciela, którym najczęściej są króliki, zające, dziki. Po tygodniu żerowania odczepiają się od żywiciela gdzie w środowisku przekształcają się w postać dojrzałą.
Dojrzałe kleszcze atakują większe zwierzęta stałocieplne(psy, koty) oraz ludzi. Pasożytami są wszystkie formy rozwojowe:larwy, nimfy, postacie dojrzałe. Wszystkie stadia rozwojowe charakteryzuje ogromna odporność na głód. Larwy i nimfy potrafią przeżyć bez żywiciela ok. 500 dni, natomiast osobniki dorosłe nawet 800. W naszym klimacie można wyróżnić dwa szczyty aktywności kleszczy-wiosenny (kwiecień-maj) i późno letni (sierpień-wrzesień).
Najbardziej zainfekowane są kleszcze bytujące w Polsce północnej, północno-wschodniej i wschodniej. Zakażone są one wszystkimi chorobotwórczymi czynnikami a więc babesią, borelią, ehrlichią.